بیماری شاربن

این بیماری با نشانه های زیر قابل تشخیص است:

• مرگ ناگهاني دام در عرض ٢-١ روز.
• دام ها در هر سني ممکن است تلف شوند.
• برخي از دام ها ممکن است از بيني، گوش ها و يا ساير منافذ بدن خون سياه رنگ دفع کنند. اما اين نشانه هميشگي نيست .
• اگر چنين علائمي را مشاهده کرديد، احتمالاً دام شما در اثر ابتلا به بيماري شاربن تلف شده است .

توجهات لازم در موقع مواجهه با این بیماری:

• به لاشه ، خون و ترشحات دام هاي تلف شده بدون استفاده از دستکش دست نزنيد.  
• حتماً شبکه ي دامپزشکي را مطلع کنيد و صبر کنيد تا آن ها لاشه را دفن کنند و ساير اقدامات لازم را انجام دهند.  
• اگر به هر دليلي مجبور شديد خودتان لاشه را دفن کنيد، مطابق دستور العمل زير عمل کنيد:  
• در منافذ بدن دام هاي تلف شده با استفاده از دستکش پارچه قرار دهيد.  
• حيوان را در داخل پلاستيک قرار دهيد و آن را در يک گودالي به عمق ٢ مترعميق دفن کنيد و رويش آهک زنده بپاشيد.  
• از گوشت ، جگر، پوست و ساير قسمت هاي اين دام ها استفاده نکنيد.  
• ميکروب شاربن از طريق پوست وارد بدن انسان ميشود و  ميتواند باعث مرگ شود. پس حتماً از دستکش استفاده کنيد.
• اگر دام به ظاهر سالمي را ذبح کرديد و علائم زير را در آن مشاهده کرديد، آن دام احتمالاً به شاربن مبتلا بوده است ؛ پس بايد کل لاشه را معدوم کنيد.
• طحال کاملاً متورم و مانند لجن است . به همين دليل به اين بيماري “طحال لجني” هم ميگويند.  
• گوشت دام سفت وخشک نميشود. اين گوشت ها خيلي زود  فاسد ميشوند.  
• اگر مثانه دام را بررسي کنيد، ميبينيد که ادرار اين دام ها تيره است .  
• خون دام به رنگ تيره (سياهرنگ ) است و لخته نميشود.  
• اگر هرگونه زخمي را چند روز پس از مرگ اين گونه دام ها بر روي بدن خود مشاهده کرديد، حتماً به پزشک مراجعه کنيد و ماجرا را شرح دهيد.
• جايگاه ، آخور و آبشخورها را با آهک زنده ضدعفوني کنيد و بعد از آن ، آهک کشته را جمع آوري کرده و معدوم نماييد.  
• با شبکه ي دامپزشکي براي واکسينه کردن دام ها همکاري نماييد.  

بیماری آنتروتوکسمي

این بیماری هم در نوزادان و هم در بالغین موجب مرگ ناگهانی گوسفند می شود:

نوزادان:

بيماري اغلب در بره هاي زير ٣ هفته و معمولاً در اواخر فصل زايش ديده ميشود. اولين نشانه ي بيماري مرگ ناگهاني بره هاي قوي در اولين روزهاي پس از تولد است . بره هايي که به خوبي مراقبت شده اند و شير خورده اند شروع به بع بع کردن ميکنند.
اين بره ها در ظاهر خود را جمع ميکنند و به طور محسوسي از درد شکمي رنج ميبرند. در عرض چند ساعت بعد بره ها درمانده شده و ميميرند. بره هاي بزرگتر ممکن است ٢ تا ٣ روز دوام بياورند اما در نهايت ميميرند. اسهال خوني ميتواند يکي از علائم اين حالت باشد و يا نباشد.  

بالغين :

اين بيماري در بالغين به صورت مرگ ناگهاني در زمان عوض شدن خوراک، در دام هاي خوب گله و پرخورها ميباشد. مثلاً زماني که دام پس از فصل سرد و مصرف علوفه ي خشک به مرتع با علوفه ي تازه و آبدار برده ميشود.

علائم کالبدگشايي:

در دام مرده ، روده ها و دستگاه گوارش بسيار پرخون هستند. در حفره ي بطني مقادير زيادي مايعات خوني رنگ وجود دارد. دور قلب اين دام ها مايع کاهي رنگي ديده ميشود.

کنترل و درمان :

از آن جايي که اين بيماري درمان ندارد و دام هاي مبتلا را به سرعت ميکشد، لازم است از وقوع آن پيشگيري کرد.

پيشگيري:

واکسيناسيون دام ها با واکسن چهار ظرفيتي انتروتوکسمي و قانقارياي عفوني بهترين کار براي پيشگيري از اين بيماري است .

برنامه ي واکسيناسيون واکسن هاي چهار ظرفيتي انتروتوکسمي و قانقارياي عفوني:

• واکسيناسيون ميش هاي آبستن 1 ماه ونیم قبل از زايش
• واکسيناسيون بره ها و بزغاله ها در ٣ ماهگي و تکرار واکسيناسيون ٢  هفته بعد، يادآور هر 4 ماه يک بار
• براي دام هايي که اولين بار است واکسن زده ميشوند، نياز است ٢  هفته بعد واکسن تکرار شود، يادآور هر 4 ماه يک بار

در کنار واکسيناسيون لازم است به موارد زير هم رسيدگي کنيد:  

• جلوگيري از بالا رفتن تراکم و آلوده شدن محوطه ي بره ها.  
• پشم چيني ناحيه ي پشت و پستان ميش ها قبل از زايش .  
• نوزادان عامل بيماري را از طريق بلعيدن خاک و يا مکيدن پستان آلوده به مدفوع کسب ميکنند. با چيدن پشم ناحيه ي پشت دام ، پستان کمتر به مدفوع آلوده ميشود.